สาเหตุที่ทำให้ปวดปัสสาวะกลางดึกอาจน่ากลัวกว่าที่คิด

ความถี่ของการปวดปัสสาวะที่ปกติควรเป็นอย่างไร

โดยทั่วไปคนเราจะปัสสาวะประมาณ 7-8 ครั้งต่อ 1 วัน กลางวัน 3-5 ครั้งและตอนเย็นถึงตอนกลางคืน 2-3 ครั้ง ถ้าจำนวนครั้งมากกว่านี้หรือปวดปัสสาวะทุก 1 ชั่วโมงก็เป็นไปได้ว่าคุณมี ภาวะปัสสาวะบ่อยเกินไป

ส่วนในเรื่องของปริมาณของปัสสาวะนั้นคนเราจะปัสสาวะไม่เกิน 3 ลิตรต่อ 1 วัน แต่ละครั้งจะปัสสาวะประมาณ 400-500 CC (ประมาณน้ำ 1 แก้ว) ถ้าคุณปัสสาวะแต่ละครั้งน้อยกว่าปริมาณที่กล่าวไป แต่ปัสสาวะบ่อยกว่า 8 ครั้ง นั่นอาจบ่งบอกว่าคุณมีภาวะกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวเกิน หรือความจุของกระเพาะปัสสาวะมีน้อยลงก็เป็นได้

สาเหตุที่ทำให้ปัสสาวะบ่อยตลอดทั้งวัน

สาเหตุที่ทำให้ปวดปัสสาวะบ่อยๆ มีหลายปัจจัย คุณควรสังเกตพฤติกรรมของตนอย่างละเอียด เพื่อหาสาเหตุและสามารถแก้ไขได้ถูกจุด มาดูกันว่ามีอะไรบ้าง

• ดื่มน้ำและเครื่องดื่มต่างๆ ในปริมาณที่มากเกินไป โดยเฉพาะเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน โซดาหรือแอลกอฮอล์ 
• เป็นโรคเกี่ยวกับระบบปัสสาวะ เช่น กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะเสื่อม, โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ, การบีบตัวไวของกระเพาะปัสสาวะ, ความจุของกระเพาะปัสสาวะน้อยลง เป็นต้น
• โรคไต
• โรคเบาหวาน
• โรคต่อมลูกหมากโต
• ตั้งครรภ์
• ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง
• การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ

แล้วเราปวดปัสสาวะกลางดึก เพราะอะไร ?

ปกติแล้วคนเราสามารถนอนหลับยาวๆ ติดกันได้ 6-8 ชั่วโมงโดยไม่ปวดปัสสาวะ เพราะในตอนกลางคืนนั้นร่างกายจะผลิตปัสสาวะน้อยลง ดังนั้นหากคุณปวดปัสสาวะขณะหลับ แสดงว่าการปัสสาวะของคุณอาจจะไม่ปกติก็เป็นได้

วันนี้มาดูกันว่ามีสาเหตุอะไรบ้าง ที่ทำให้เราตื่นมาปัสสาวะกลางดึก

• ร่างกายผลิตปัสสาวะมากกว่าปกติในตอนกลางคืน เป็นสาเหตุที่พบมากที่สุด คนที่เป็นภาวะนี้จะมีปริมาณปัสสาวะในตอนกลางคืนเพิ่มขึ้นถึง 20% ของปริมาณปัสสาวะทั้งวัน ซึ่งปริมาณของเป๋าสวในตอนกลางวันจะอยู่ในระดับปกติ และพบมากในผู้สูงอายุ อาจเกิดจากปัจจัยต่างๆ เช่น อาการบวมน้ำที่บริเวณขา, ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ, ภาวะหัวใจล้มเหลว เป็นต้น
• ความจุของปัสสาวะน้อยลง เมื่อความจุของปัสสาวะน้อยลงก็จะทำให้ปัสสาวะบ่อยขึ้น ซึ่งสาเหตุมักมาจากการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะหรือในกระเพาะปัสสาวะ บางทีอาจเกิดจากโรคต่อมลูกหมากในเพศชาย หรือการเปลี่ยนแปลงของร่างกายหลังหมดประจำเดือนในเพศหญิงก็เป็นได้
• ความผิดปกติจากการนอนหลับ เป็นสาเหตุที่หลายคนไม่ได้ให้ความสำคัญมากนัก เพราะคิดว่าไม่น่าจะเกี่ยวข้องกับการปวดปัสสาวะได้ แต่ความจริงแล้วนี่เป็นสาเหตุที่พบบ่อยมากกว่าสาเหตุอื่นๆด้วยซ้ำ อาการผิดปกติจากการนอนหลับ ได้แก่ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ, โรคนอนไม่หลับ, อาการนอนกรน, อาการไม่อยู่สุข, โรคซึมเศร้า เป็นต้น

ทำไม “ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ” จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้ปวดปัสสาวะกลางดึก

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับเป็นปัจจัยอันตรายที่พบบ่อยที่ทำให้ปวดปัสสาวะกลางดึก ทั้งในแง่ของการนอนหลับไม่สนิทจึงทำให้ตื่นตัวกลางดึก และในแง่ของการผลิตปัสสาวะในปริมาณที่มากกว่าปกติ 

เนื่องจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ หรือ Sleep Apnea เป็นภาวะที่ทางเดินหายใจส่วนบนหรือบริเวณช่องคอตีบแคบจนโดนอุดกั้น ซึ่งทำให้หายใจลำบาก และนั่นเป็นเหตุให้ความดันในช่องอกเพิ่มขึ้นขณะหลับ เลือดดำก็จะไหลกลับเข้าสู่หัวใจมากกว่าปกติ จนร่างกายเกิดการเข้าใจผิดว่าปริมาณน้ำในร่างกายเยอะเกินไป (แต่ความจริงแล้วปริมาณน้ำในร่างกายยังเท่าเดิม) ด้วยเหตุนี้มันจึงกระตุ้นให้สมองหลั่งสารเคมีที่มีผลต่อการทำงานของไตนั้นลดการดูดกลับของน้ำและเกลือโซเดียมจากท่อไต จึงทำให้มีปัสสาวะจำนวนมาก จนต้องสะดุ้งตื่นขึ้นมาปัสสาวะกลางดึกนั่นเอง

วิธีแก้ภาวะปัสสาวะบ่อยเกินไป

ก่อนที่จะแก้ไขภาวะนี้ คุณควรจดบันทึกปริมาณการดื่มน้ำต่างๆ และจำนวนครั้งที่ปัสสาวะใน 1 วัน  แล้วลองเทียบกับคนรอบข้างว่าคุณผิดปกติหรือไม่ ถ้าคุณปัสสาวะบ่อยกว่าคนอื่นจริงๆ ก็ลองอ่านวิธีแก้ด้านล่างแล้วทำตามได้เลย

• จำกัดการดื่มน้ำและเครื่องดื่มต่างๆ ต่อวัน โดยเฉพาะแอลกอฮอล์ โซดาคาเฟอีนในช่วงเย็นหรือก่อนเข้านอน
• เข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลา หมั่นดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงและรู้จักผ่อนคลายความเครียดให้เหมาะสม
• หลีกเลี่ยงการใช้มือถือและคอมพิวเตอร์ก่อนนอน
• จัดสภาพแวดล้อมในห้องให้น่านอนและผ่อนคลาย เพื่อให้นอนหลับง่าย
• คนที่บวมน้ำควรยืดเหยียดขาให้สูงกว่าระดับหัวใจก่อนนอน หรือเอาหมอนมาหนุนใต้ขา เพื่อลดการสะสมของเหลวบริเวณขา
• ฝึกควบคุมการกลั้นปัสสาวะ ถ้าคุณปวดปัสสาวะ ลองยืดเวลาการไปปัสสาวะออกไปสัก 5-10 นาที เพื่อให้กระเพาะปัสสาวะชิน แล้วอาการปวดจะหายไปเอง แต่หากทนไม่ไหวจนฉี่ราด นั่นอาจเป็นเพราะว่ากระเพาะปัสสาวะของคุณบีบตัวไวเกิน และคุณควรไปพบแพทย์

หากคุณลองปรับพฤติกรรมดังกล่าวแล้วยังไม่หาย ยังตื่นขึ้นมาปัสสาวะ 1-2  ครั้งเช่นเดิม แนะนำให้พบแพทย์เพื่อตรวจเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง เพื่อรักษาให้ถูกจุด เพราะถ้าสาเหตุของภาวะนี้มาจากโรคที่รักษายากหรือร้ายแรง หากปล่อยไว้นาน อาจจะรักษายากขึ้น และอาจจะทำให้คุณเข้าสู่ภาวะอดนอน (Sleep Deprivation) ที่นำมาซึ่งโรคต่างๆมากมาย รวมถึงโรคทางจิตเวชอีกด้วย

อ้างอิง

• Image by tirachardz on Freepik
• คุณปัสสาวะกลางคืนกี่ครั้ง ปัสสาวะกลางคืนผิดปกติหรือไม่ ปัสสาวะบ่อยแค่ไหน
• Original Content By SiPH